Masy alginatowe to hydrokoloidalne materiały wykorzystywane do wykonywania wycisków. Choć protetyka oferuje inne rozwiązania do pobierania wycisków, masy alginatowe są wciąż powszechnie stosowane. Wyparły popularny niegdyś gips. Nie nadają się one na wyciski czynnościowe, ponieważ ich krótki czas plastyczności nie pozwala prawidłowo ukształtować pobrzeży, co prowadzi do wykonania niewłaściwie ukształtowanego modelu i wadliwej przyszłej protezy. W innych pracach masy alginatowe sprawdzają się jednak dobrze.

Przy wykonywaniu wycisku wykorzystuje się zdolność masy do przechodzenia z zolu w żel. W przypadku tego materiału jest to nieodwracalna reakcja chemiczna.

Zalety mas alginatowych:

• łatwość manipulowania nimi w jamie ustnej przyszłego użytkownika protezy

• bezproblemowe oddzielanie od modelu gipsowego

• przyjemne w użyciu tak dla pacjenta, jak i dla protetyka.

Wady mas alginatowych:

• mała wytrzymałość mechaniczna;

• podatność na zmianę objętości pod wpływem wilgoci oraz powierza - zmiany linii wycisku mogą następować już po kilku minutach od momentu umieszczenia go w temperaturze pokojowej; mniejsze (choć też zauważalne) różnice objętościowe pojawiały się po umieszczeniu masy w środowisku wodnym; jeśli nie ma możliwości wykonania modelu gipsowego bezpośrednio po zrobieniu wycisku, zestaloną masę można przechowywać przez kilka godzin w wilgotnej atmosferze (np. w plastikowym, szczelnie zamykanym pojemniku, wyłożonym wilgotną ściereczką);

• duża elastyczność, wymagająca stałego podpierania wycisku ścianami łyżki.

Składnikami mas alginatowych są

• alginiany sodu lub potasu – baza masy

• ziemia okrzemkowa – wypełniacz

• siarczan wapnia – składnik ułatwiający transformację zolu w żel

• fosforan trójzasadowy – opóźniacz, dzięki któremu możliwe jest manipulowanie masą i wykorzystanie jej naturalnej plastyczności przed zestaleniem

• substancje zapachowe, smakowe i barwiące - składniki polepszające właściwości masy, wpływające na jej lepszą ocenę organoleptyczną przez pacjentów, czyli tych, którzy będą mieli bezpośredni kontakt z materiałem podczas wykonywania wycisku.

Jak używać masy alginatowej:

• wstrząsnąć pojemnikiem z proszkiem przed otwarciem (by wymieszać składniki i spulchnić zawartość);

• wsypać określoną przez producenta ilość proszku do właściwej ilości ciepłej wody (im woda cieplejsza, tym szybszy czas wiązania materiału);

• zarobić szybko masę;

• wykonać wycisk;

• po wyjęciu wycisku z jamy ustnej, opłukać go pod bieżącą wodą;

• szybko wykonać model gipsowy;

• oddzielić masę alginatową od gotowego modelu.

Źródło: Opracowanie własne