Już starożytni Egipcjanie zwracali uwagę na biel swoich zębów i starali się poprawić ich wygląd. Obecnie piękny uśmiech, a co z nim związane – białe zęby, są uważane za bardzo ważny czynnik powodzenia w życiu osobistym i zawodowym. Poprawa wyglądu uzębienia wpływa także na wzrost pewności siebie, a często także odmładza.

Kolor zębów jest zjawiskiem subiektywnym; pacjent i stomatolog mogą inaczej ocenić ich barwę. Na takie rozbieżności ma wpływ kilka czynników (np. rodzaj światła, otoczenie, wrażliwość oka na kolory).

Co wpływa na kolor zęba?

• genetyka,

• przejrzystość tkanek zęba,

• mineralizacja tkanek,

• skład chemiczny (głównie stosunek ilościowy wapnia i fosforu),

• kolor zębiny,

• grubość i odcień szkliwa.

Naturalny kolor zębów:

• biały,

• szaroniebieski,

• żółtobrunatny.

Częstym zjawiskiem jest różna barwa poszczególnych zębów w uzębieniu jednego pacjenta. Czasem nawet poszczególne części jednego zęba mają różny kolor. Zwykle obszar przy szyjce jest żółty, brzeg sieczny – niebieski, a środkowa część zęba jeszcze inna.

Barwa zębów zmienia się także z czasem (zwykle przyjmuje jeden, ciemniejszy odcień). Ma na to wpływ:

• starzenie się zębów,

• ścieranie ich szkliwa,

• mineralizacja zębiny.

Do oceny koloru zębów służą specjalne urządzenia (np. dostosowane do tego kamery cyfrowe). Aby wynik był prawidłowy, pomiar kolorymetryczny musi być wykonany bardzo starannie.

Przebarwiony ząb to taki, którego kolor jest inny niż naturalny. Może to być ząb mleczny lub stały.

Przebarwienia mogą obejmować:

• całe uzębienie,

• kilka zębów,

• jeden ząb,

• część zęba (najczęściej przy dziąśle, na siekaczach).

Przyczyny przebarwień:

• wewnątrzpochodne

  • ogólne

    • choroby (np. żółtaczka noworodkowa, choroby gruczołów),

    • wady rozwojowe zębów,

    • zatrucia (np. fluorem),

    • leki (np. niektóre antybiotyki),

  • miejscowe

    • wynaczynienie krwi,

    • uszkodzenia zawiązka zęba stałego,

    • uszkodzenia miazgi,

    • urazy zębów mlecznych,

    • stany zapalne zęba,

• zewnątrzpochodne – występują częściej niż wewnątrzpochodne, działają na zewnętrzną powierzchnię zęba (przylegają do niej lub łączą się z osadem nazębnym)

  • zła higiena jamy ustnej,

  • próchnica,

  • krwawienie dziąseł,

  • środki do higieny jamy ustnej,

  • leki i materiały lecznicze stosowane w stomatologii (np. amalgamat),

  • resztki pokarmowe,

  • nikotyna,

  • kawa, herbata, wino,

  • marihuana,

  • metale (zwłaszcza cyna, miedź, żelazo, ołów, rtęć).

Sposoby leczenia przebarwień:

• zabiegi higieniczne,

• wybielanie chemiczne,

• metody fizyczne (mikroabrazja),

• metody inwazyjne (np. uzupełnienia protetyczne, głównie licówki).

Metody usuwania przebarwień dzielimy na:

• wykonywane w domu przez pacjenta

  • pasty wybielające, chemiczne,

  • nici dentystyczne,

  • specjalne szczoteczki do zębów,

  • guma do żucia,

  • wosk, żel, lakier,

  • paski,

  • nakładki wypełnione środkami wybielającymi,

• wykonywane w gabinecie stomatologicznym przez lekarza

  • środki wybielające w nakładce lub bez nakładki.

Dobieranie metody wybielania do rodzaju przebarwienia:

• zęby żółte – wybielanie w gabinecie stomatologicznym lub w domu,

• zęby ciemnożółte, brązowe lub niebieskoszare – wybielanie chemiczne w gabinecie stomatologicznym, kontynuowane w domu,

• różnobarwne przebarwienia – złożone wybielanie.

Jak zachować białe zęby?

• dbać o higienę jamy ustnej,

• ograniczyć spożywanie pokarmów zawierających szkodliwe barwniki,

• zrezygnować z używek,

• używać wybielającej pasty do zębów.

Cały czas są prowadzone badania nad zwiększeniem skuteczności wybielania zębów i wydłużenia czasu utrzymywania się jego efektów. Testuje się nowe środki, a także możliwości wybielające ozonu.

Źródło: Opracowanie własne