Na XXXVI Zjeździe Towarzystwa Internistów Polskich, które odbyło się w kwietniu tego roku w Warszawie, rozpatrywano złożony problem: czy lekarz może odmówić pacjentowi pomocy. Były prezes Trybunału Konstytucyjnego, prof. Marek Safjan, uważa, że zwrot „może odmówić” mógłby sugerować zaliczenie udzielania pomocy medycznej do kategorii przywilejów, podczas gdy jest to obowiązek. Dlatego trafniejszym byłoby pytać o granice tego obowiązku.

W artykule 30 ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty napisano: „ (...)lekarz ma obowiązek udzielać pomocy w każdym przypadku, gdy zwłoka w jej udzieleniu mogłaby spowodować niebezpieczeństwo utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub ciężkiego rozstroju zdrowia, oraz w innych przypadkach nie cierpiących zwłoki". Lekarz może odmówić udzielenia pomocy, o ile nie koliduje to z zapisami ustawy i nie jest sprzeczne z zasadami etyki, osobistej wrażliwości i wewnętrznymi przekonaniami lekarza. Zawsze powinien poinformować pacjenta o odstąpieniu od leczenia oraz wskazać możliwości uzyskania pomocy.

W innych krajach granice obowiązku udzielenia pomocy przez lekarza są ostrzej zaznaczone. Np. w USA obowiązek ten pojawia się w chwili zawarcia z pacjentem kontraktu, a nie już w momencie kontaktu lekarz – pacjent.

Kwestie obowiązku udzielenia pomocy potrzebującemu reguluje też Kodeks Karny: „Kto człowiekowi znajdującemu się w położeniu grożącym bezpośrednim niebezpieczeństwem utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu nie udziela pomocy, mogąc jej udzielić bez narażenia siebie lub innej osoby na niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3". Na podstawie tego przepisu można by stwierdzić, że każdy lekarz jest pewnikiem udzielenia pomocy. W odniesieniu do niedawnych strajków w służbie zdrowia pojawiają się wątpliwości. Ustawa o rozwiązywaniu sporów zbiorowych mówi, iż "Niedopuszczalne jest zaprzestanie pracy w wyniku akcji strajkowych na stanowiskach pracy, urządzeniach i instalacjach, na których zaniechanie pracy zagraża życiu i zdrowiu ludzkiemu lub bezpieczeństwu państwa". Prof. Andrzej Zoil uważa, że działania każdego lekarza powinny wynikać z rozważenia wymogów prawa we własnym sumieniu.

Źródło: „Służba Zdrowia”