Jama ustna jest środowiskiem zamieszkiwanym przez różnych przedstawicieli mikroflory. Jednym z nich jest Entamoeba gingivalis, czyli ameba, inaczej pełzak, która żyje na dziąsłach. Ten niewielki, bo mierzący około 5 na 15 mikrometrów organizm, wykrywany jest w wymazach z przyzębia i z jamy ustnej.

W XIX wieku przypisywano temu pierwotniakowi powodowanie ropni zębopochodnych. Nie udało się tego potwierdzić w późniejszych badaniach, jednak istnieją dowody na to, że wspomniana ameba może nie być obojętna dla zdrowia jamy ustnej, ponieważ wykrywa się ją u osób z chorobami przyzębia i próchnicą, a także w kieszonkach patologicznych, na migdałkach podniebiennych, w zatokach przynosowych, ropniach oraz na zmienionej chorobowo śluzówce jamy ustnej.

Obecnie wiemy, że pełzak ten może aktywnie działać na rzecz rozwoju zmian chorobowych w jamie ustnej poprzez wytwarzanie szkodliwych dla tkanek enzymów, które doprowadzają do rozwoju stanu zapalnego w przyzębiu. Może również niekorzystnie wpływać na odpowiedź odpornościową jamy ustnej.

Odkryto korelację między złą higieną jamy ustnej, nasilonym odkładaniem się płytki nazębnej i częstszym występowaniem tego pełzaka. Z tego powodu kluczowe znaczenie dla ochrony tkanek jamy ustnej przed negatywnym wpływem ameby mają systematyczne szczotkowanie zębów i oczyszczanie języka oraz okresowa higienizacja w gabinecie stomatologicznym.