Osteoradionekroza jest jednym z powikłań przewlekłych, które może pojawić się po radioterapii w przypadku leczenia nowotworu zlokalizowanego w obrębie narządów głowy lub szyi. Jest to poważne uszkodzenie kości i otaczających ją tkanek miękkich, które może mieć postać owrzodzenia lub martwicy, a zmiany te utrzymują się dłużej niż 3 miesiące. Co ważne, osteoradionekroza może wystąpić bardzo późno po zakończeniu radioterapii – nawet po 15 latach.

Uważa się, że jeśli powikłanie to wystąpi krótko po zakończeniu radioterapii, wówczas jest skutkiem dużych dawek promieniowania. Natomiast kiedy powstaje późno po zakończeniu radioterapii, może być rezultatem urazu lub ekstrakcji zęba. Proces niszczenia kości i sąsiadujących z nią tkanek miękkich najczęściej dotyczy szczęki dolnej, czyli żuchwy. W szczęce górnej również powikłanie to może się rozwinąć, ale znacznie rzadziej.

Wystąpieniu osteoradionekrozy sprzyjają takie czynniki, jak:

• wysoka dawka promieniowania i częste naświetlania;

• niedobory żywieniowe i odpornościowe u chorego;

• niewielka odległość guza od kości lub jego lokalizacja w bocznej części żuchwy;

• infekcje lub stany zapalne w jamie ustnej;

• zaniedbania w higienie jamy ustnej bądź źle dopasowane protezy stomatologiczne.