Z badań wynika, że utrata zębów jest ważnym czynnikiem ryzyka pogorszenia funkcji poznawczych, co szczególnie widać u osób starszych. Utrata zębów może również wymusić zmianę preferencji żywieniowych w kierunku spożywania pokarmów słodkich i miękkich zamiast pełnowartościowych, które wymagają jednak dokładnego żucia.

Dieta oparta na miękkich, łatwych do przeżucia składnikach, najczęściej jest niepełnowartościowa, a to z kolei doprowadza do powstania deficytów składników odżywczych i zwiększenia ryzyko niedożywienia, które z kolei podnosi ryzyko demencji.

Naukowo wykazano również, że istnieje potencjalny związek między stanami zapalnymi powodowanymi dietą a pogorszeniem funkcji poznawczych. Oznacza to, że dieta działająca prozapalnie, czyli bogata w wysokoprzetworzoną żywność, cukier i niezdrowe tłuszcze, może pobudzać układ odpornościowy i prowadzić do uwolnienia cząstek prozapalnych. Cząstki te mają negatywny wpływ na stan zdrowia jamy ustnej – mogą przyspieszać utratę zębów i powstanie zapalenia przyzębia. Dieta prozapalna może więc służyć jako czynnik pośredniczący między utratą zębów a zaburzeniami funkcji poznawczych i rozwojem demencji.