Dysfunkcje i parafunkcje mogą przyczyniać się do rozwoju nabytych wad zgryzu.

Parafunkcjami określa się czynności o charakterze stereotypowych ruchów, które jednak nie są skorelowane z procesami lub mechanizmami fizjologicznymi. Są to ruchy częste, powtarzane, wykonywane nieświadomie i niecelowo. Do parafunkcji zaliczamy między innymi: nagryzanie czy ssanie palca, nagryzanie języka, ssanie smoczka, zagryzanie wargi dolnej lub górnej czy wewnętrznej strony policzków, a także zgrzytanie zębami. Często spotyka się je u dzieci, u których doszło do zakłócenia poczucia bezpieczeństwa czy zostały one pozbawione więzi z najbliższymi.

Dysfunkcją określa się natomiast nieprawidłowości związane z mechanizmem konkretnej czynności, w której bierze udział narząd żucia. Do dysfunkcji zalicza się między innymi: przetrwałe niemowlęce połykanie, nieprawidłową wymowę i oddychanie przez usta.

Warto pamiętać, że i parafunkcje, i dysfunkcje mogą bardzo skutecznie zaburzyć równowagę mechaniczną w jamie ustnej i doprowadzić do rozwoju nieprawidłowości zgryzowych. Stąd istnieje konieczność leczenia zarówno dysfunkcji, jak i parafunkcji. W terapii parafunkcji wykorzystywana jest między innymi psychoterapia, ponieważ często nawykowe ruchy służą do rozładowania stresu, pozbycia się uczucia niepokoju czy osamotnienia,