Z badań wynika, że wady zgryzu w Polsce może mieć więcej niż połowa dzieci; w wieku między 7 a 18 rokiem życia dzieci z krzywym zgryzem jest aż 80 proc. Za najczęstsze przyczyny wad zgryzu i nieprawidłowy rozwój łuków zębowych ortodonci uznają:

• Nagminne stosowanie smoczka – smoczek powinien być używany tylko i wyłącznie po to, aby dziecko uspokoić, a nie po to, aby malec nosił go bez umiaru; zachęcanie do bardzo częstego używania smoczka to wyrabianie w dziecku nieprawidłowego nawyku. Ponieważ niemowlęta rodzą się z naturalnym odruchem ssania, który z czasem stopniowo zanika, tak też i smoczek należy stopniowo wycofać z użytku. Przedłużanie okresu, kiedy dziecko używa smoczka, bardzo szybko negatywnie odbija się na jego zgryzie. Malec, który ma 3 lata i wciąż posiada nawyk ssania, powinien pojawić się u dentysty w celu skontrolowania stanu zgryzu i typu połykania. Jeśli język wędruje między zęby, dziecko ma typ niemowlęcy połykania; w typie dorosłym język układany jest na podniebieniu.

• Ssanie kciuka – bardzo szybko deformuje młody, plastyczny zgryz i prowadzi do wykoślawienia zębów.

• Miękka dieta – podawanie dziecku soczków, zmiksowanych zupek lub kaszek ze słoiczka bez serwowania twardych pokarmów powoduje, że kości szczęki i żuchwy nie rozwijają się właściwie. Nawet, jeżeli z tego powodu w niemowlęctwie nie rozwinie się wada zgryzu, to prawdopodobne jest, że może ona pojawić się w przyszłości. Dziecko trzeba motywować, żeby od samego początku, jak tylko pojawią się ząbki, używało ich. Należy mu podawać chrupiące twarde warzywa i owoce, jak na przykład niewielkie kawałki jabłka, gruszki czy marchewki.

• Nawyk oddychania przez usta – może być spowodowany alergią albo przerośniętymi migdałkami gardłowymi czy krzywą przegrodą nosową. Może też pojawić się jako wynik wrodzonej wady zgryzu. Jeśli takiej wady nie ma, może pojawić się nabyty krzywy zgryz, gdyż oddychanie przez usta zakłóca równowagę mięśniową jamy ustnej i prowadzi do zmiany pracy języka tak, że zaczyna on napierać na zęby. W ten sposób rośnie ryzyko rozwoju przodożuchwia, zgryzu otwartego lub krzyżowego, a także dysfunkcji stawu skroniowo-żuchwowego.

Dysfunkcje spowodowane przez wady zgryzu mogą utrudniać dziecku prawidłową wymowę, a malec może z tego powodu stać się obiektem kpin ze strony rówieśników. Mogą także prowadzić do zmian wyglądu rysów twarzy.

Do ortodonty lub do dentysty należy wybrać się, kiedy u dziecka zauważa się :

• stłoczone, krzywo ułożone lub zachodzące na siebie zęby;

• szpary pomiędzy zębami;

• niedomykające się usta dziecka;

• nieprawidłowo ułożone łuki zębowe względem siebie – w prawidłowym zgryzie górny łuk zębowy powinien być wyrównany z dolnym.