Jeśli obserwować szkliwo z wczesną próchnicą pod mikroskopem, zobaczy się tam 4 warstwy. Każda z nich wykazuje większą porowatość w stosunku do szkliwa. Porowatość jest skutkiem demineralizacji.

• Warstwa przeźroczysta – stanowi wewnętrzną część zmiany. Położona jest najdalej od powierzchni szkliwa. Nie występuje zawsze, ale jeśli już jest, obserwuje się ją jako zmianę bezstrukturalną, o wyraźnie wyższej porowatości (1 proc.) w porównaniu do porowatości szkliwa (0,1 proc.). Pod nią znajduje się zdrowe szkliwo.

• Warstwa ciemna – leży na zewnętrznym obrzeżu warstwy przeźroczystej, bliżej powierzchni szkliwa. Jest bardziej porowata niż leżąca pod nią warstwa przeźroczysta, ponieważ zawiera od 2 do 4 razy więcej porów. Demineralizacja i utrata tkanki wynoszą 2-4 proc. Obserwowana pod mikroskopem w obecności chinoliny (jednego z barwników chemicznych stosowanych do barwienia preparatów) zwraca uwagę ciemnym kolorem. To wynik z różnej wielkości porów – cząsteczki chinoliny przedostają się tylko do odpowiednio dużych porów.

• Warstwa centralna – stanowi trzon zmiany. Położona jest między warstwą ciemną a powierzchnią szkliwa. Jej porowatość jest różna, ale bardzo duża: na obrzeżach pory stanowią ok. 5 proc. objętości tkanki, ale w centrum tej warstwy – już 25 proc. Są to również pory duże, ponieważ barwienie chinoliną lub zanurzenie preparatu zęba w wodzie powoduje, że widać tę warstwę jako ciemną.

• Warstwa powierzchniowa – to względnie niezmienione szkliwo, którego porowatość wynosi ok. 1 proc.

Źródło: Opracowanie własne