Aby mieć zdrowe zęby, należy je nie tylko dokładnie i systematycznie szczotkować, ale również dobrze odżywiać. Dieta przyjazna zdrowiu zębów i innych tkanek jamy ustnej to dieta zrównoważona: powinna zawierać wszystkie potrzebne organizmowi składniki pełniące rolę odżywczą, budulcową i regulującą.

Zdrowiu zębów nie służą zaburzenia odżywiania: dochodzi wówczas do nieprawidłowego wchłaniania określonych składników diety lub nadmiernej podaży niepożądanych elementów menu.

• Anoreksja – polega na chorobliwym odchudzaniu się i wręcz unikaniu jedzenia. Takie zachowanie prowadzi do stopniowo pogłębiającego się deficytu wszystkich składników budujących tkanki ustroju. Z czasem zaburzenie doprowadza do skrajnego wyniszczenia organizmu, a dotknięta nim osoba wchodzi w stan śmierci głodowej. Wszystkie tkanki organizmu są osłabione, włącznie z tkankami jamy ustnej. Dochodzi do negatywnych zmian w kościach szczęk, które nie są na tyle mocne, aby utrzymywać osadzone w nich zęby. Z czasem dochodzi do rozchwiania zębów i w konsekwencji do ich utraty. Osłabiony system odpornościowy nie radzi sobie też z walką z patogenami i z czynnikami o charakterze zapalnym, co wpływa na złą kondycję śluzówki jamy ustnej, dziąseł i przyzębia.

• Bulimia – schorzenie objawia się cyklicznym objadaniem się i prowokowanymi wymiotami. Organizm traci z wymiocinami składniki pokarmowe, witaminy i minerały, a tym samym dochodzi do osłabienia tkanek i kości utrzymujących zęby w szczękach. Cofający się kwas solny z żołądka silnie wpływa na demineralizację szkliwa, osłabiając je. Osłabione szkliwo zmienia kolor na jaśniejszy, ale staje się bardziej podatne na pojawienie się przebarwień oraz na uszkodzenia mechaniczne czy termiczne.

• Kompulsywne objadanie się – zaburzenie dotyczy głównie dzieci i młodzież. Objawia się potrzebą zjadania dużej ilości pokarmu, który pełni tu rolę czynnika redukującego stres. Przymus zjadania ponad miarę najczęściej pojawia się w godzinach nocnych, a w tym czasie nie każdy pamięta, aby przed położeniem się do łóżka wyszczotkować zęby. To powoduje gwałtowny wzrost zagrożenia próchnicą. Skutkiem nadmiernego jedzenia mogą być też dolegliwości gastryczne i cofanie się treści żołądkowej do przełyku, tzw. refluks. Kwas, który znajduje się w cofającej się treści żołądkowej ma fatalny wpływ na wytrzymałość szkliwa: wypłukuje zeń minerały i tym samym osłabia tkankę.

• Słodyczomania, czyli tzw. wilczy apetyt na słodycze – zaburzenie najczęściej obserwuje się u ludzi nadpobudliwych i niespokojnych. Dotknięte nim osoby po słodycze sięgają zawsze wtedy, gdy chcą się lepiej poczuć. Zachowanie takie związane jest z z uzależnieniem od hormonu serotoniny, który wydzielany jest przez mózg w chwilach szczęścia i przyjemności, czyli np. podczas jedzenia. Spożywanie słodyczy z uwagi na dużą zawartość w nich łatwo przyswajalnego cukru szybko prowadzi do podwyższenia jego poziomu we krwi i do uwolnienia serotoniny. Nadmierne spożywanie słodyczy wiąże się jednak ze sporym ryzykiem szybkiego rozwoju próchnicy; i otyłości, która pośrednio negatywnie wpływa na zdrowie tkanek jamy ustnej. Zdrowie jamy ustnej może być szczególnie zagrożone kiedy na bazie otyłości rozwinie się cukrzyca. Ta ostatnia osłabia system odpornościowy i prowadzi do zwiększenia podatności na zakażenia oraz do trudności w gojeniu się ran i leczeniu stanów zapalnych tkanek miękkich jamy ustnej.

• Ortoreksja – czyli obsesyjne dbanie o swoje zdrowie. Zaburzenie może – paradoksalnie – doprowadzić do eliminowania z jadłospisu pewnych składników pokarmowych i prowadzić do wystąpienia niedoborów określonych witamin czy minerałów. Deficyty te przekładają się zaś na osłabienie zdrowia jamy ustnej. Ortoreksja to zaburzenie o podłożu nerwicowym, które może wpędzać dotkniętą nim osobę we frustrację i napięcie nerwowe z powodu konieczności ciągłego dbania o perfekcyjny dobór składników diety ekologicznej i przyjaznej ciału. To z kolei może wywoływać napięcia w stawach skroniowo-żuchwowych i prowadzić do nerwowego zaciskania zębów oraz ścierania się szkliwa.

• Permareksja – jest to uzależnienie od bycia na diecie. Dotknięta zaburzeniem osoba, odczuwając konieczność stosowania określonej diety, świadomie eliminuje ze swojego jadłospisu wiele cennych składników pokarmowych. W ten sposób osłabia zdrowie jamy ustnej i sprawność układu odpornościowego. Szczególnie niebezpieczne dla zdrowia zębów są deficyty świeżych owoców i warzyw w menu: prowadzi to do powstania niedoborów witamin i minerałów oraz do osłabienia szkliwa zębów.

Źródło: „Nasz Dziennik”