Z ustawy z dnia 5 grudnia 1996 r. o zawodzie lekarza i lekarza dentysty wynika, iż konieczne jest uzyskanie przez lekarza zgody pacjenta na wykonanie zabiegu. Niewielu pacjentów wie, iż przed podaniem leku, wykonaniem badania, przeprowadzeniem nawet drobnego zabiegu obowiązkiem lekarza jest zapytanie pacjenta o zgodę na planowane działanie lecznicze. Dotyczy to także sytuacji, gdy o metodach leczenia informuje stomatolog. W placówkach służby zdrowia, podczas pobytu w ambulatorium, klinice czy szpitalu pacjent otrzymuje do podpisu dokument, w którym, w zasadzie tak na wyrost, wyraża zgodę na proponowane metody leczenia. Istnieją jednak sytuacje szczególne, kiedy zastosowanie znajdują dodatkowe warunki, których spełnienie jest konieczne, by zgoda pacjenta (lub jego opiekunów) była ważna:

1. Pacjent małoletni lub niezdolny do świadomego wyrażenia zgody – prawo do jej wyrażenia przysługuje przedstawicielowi ustawowemu pacjenta, a jeśli takowego brak – decyduje sąd opiekuńczy.


2. Osoba całkowicie ubezwłasnowolniona – zgodę wyraża przedstawiciel ustawowy. Kiedy ubezwłasnowolniony potrafi jednak samodzielnie wyrazić zdanie – robi to sam.


3. Kiedy osoba małoletnia, która ukończyła 16 r.ż., albo ubezwłasnowolniona czy chora psychicznie nie wyraża zgody na zabieg – decyzję podejmuje sąd opiekuńczy.


4. Pacjenci nie mogący wyrazić zgody na piśmie – podejmują decyzję słownie, albo zachowaniem, o ile w jednoznaczny sposób można odczytać ich wolę.


5. Sytuacje zagrożenia zdrowia lub życia pacjenta – o ile nie można nawiązać z pacjentem kontaktu, należy bez posiadania zgody podjąć działania ratujące zdrowie lub życie, a zaistniały fakt odnotować w dokumentacji medycznej.


6. Zabieg o podwyższonym ryzyku – w tym przypadku zgoda musi być wyrażona na piśmie; także w przypadku zabiegów czekających małoletniego powyżej 16 r. ż. Zgodę wyraża sam zainteresowany albo jego ustawowy opiekun. Kiedy opiekun nie zgadza się na proponowane leczenie, a jest ono w opinii lekarza niezbędne do przywrócenia zdrowia, o wyrażeniu zgody decyduje sąd opiekuńczy.

Źródło: „Gazeta Prawna”