Lekarze i stomatolodzy do tej pory nie za bardzo zwracali uwagę na to, jak stres, który rodzi praca, oraz zagrożenia wynikające z wykonywania obowiązków zawodowych kształtują ich życie zawodowe oraz prywatne.

To się jednak zmienia: lekarze zaczynają dostrzegać rolę stresu zawodowego i zagrożeń, z którymi stykają się w pracy. Czynnikami tymi interesują się także socjolodzy oraz specjaliści do spraw bezpieczeństwa i higieny pracy.

Z badań wynika, że zawód lekarza znalazł się na 9-ej pozycji wśród 100 najbardziej stresogennych zawodów w Polsce. Z ankiety przeprowadzonej wśród lekarzy specjalności zabiegowych i niezabiegowych wynika, że dostrzegają oni poszczególne rodzaje zagrożeń pojawiających się podczas wykonywanej pracy. Do najpoważniejszych zagrożeń należy zaliczyć czynniki:

• psychofizyczne – dostrzega je ponad 70 proc. ankietowanych;

• biologiczne – zauważane są przez niedużo mniejszą ilość badanych, bo przez 68 proc.;

• czynniki fizyczne, chemiczne i wypadkowe, które wymieniane są odpowiednio przez 22, 21 i 15 proc. ankietowanych.

Największy stres dotyka lekarzy rozpoczynających pracę oraz specjalistów wykonujących zabiegi.

Zawód lekarza postrzegany jest jako elitarny, dobry, atrakcyjny. Z drugiej strony – nie poświęca się należytej uwagi zagrożeniom wynikającym z wykonywania tej profesji. Zagrożeń jest zaś dość sporo – w tym zupełnie nowe, które jeszcze kilkadziesiąt lat temu nie istniały.

Wyróżnia się:

• Biologiczne czynniki zagrożenia zawodowego – czyli wszystko to, co może wpłynąć negatywnie na zdrowie i życie lekarza lub stomatologa.

• Psychofizyczne czynniki zagrożenia zawodowego, określane często jako zagrożenia ukryte. Zalicza się tu m.in. wydatek energetyczny, obciążenie fizyczne i psychiczne, monotonię pracy, pozycję przy pracy, stres.

• Czynniki niebezpieczne, czyli to, co może spowodować wypadek lub uraz podczas pracy. Postrzegane są często jako czynniki o drugorzędnym znaczeniu, tymczasem ze statystyk wynika, że mogą mieć poważne konsekwencje. Trudno jest oszacować liczbę i częstotliwość występowania tych czynników, ponieważ wielka ich część nie zostaje nigdzie odnotowana, ale ich skutkiem jest m.in. wzrost zakażeń lekarzy wirusem HCV czy HIV.

• Zagrożenia psychospołeczne – to tzw. zagrożenia pozanormatywne, określane jako transformacyjne, wynikające np. ze zmian politycznych lub ustrojowych w danym kraju, oraz zagrożenia wynikające z agresji pacjentów.

Wśród najczęstszych skutków zdrowotnych wynikających z kontaktu lekarzy z czynnikami potencjalnie niebezpiecznymi oraz ze stresem wymieniane są:

• dysfunkcje ze strony układu mięśniowo-szkieletowego

• chroniczne zmęczenie

• objawy wypalenia zawodowego

• choroby układu sercowo-naczyniowego, przewodu pokarmowego (głównie choroba wrzodowa)

• zaburzenia immunologiczne

• przejściowe zaburzenia czynności psychicznych.

Źródło: „Problemy Ekologii”