Od 3 lipca tego roku obowiązuje nowelizacja kodeksu pracy i nowe rozporządzenie w sprawie chorób zawodowych. Jak radzi „Atest”: „(...)tę część rozporządzenia, w której określono etapy postępowania, zaczynając od zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej aż do stwierdzenia choroby zawodowej, trzeba czytać i analizować łącznie z nowelizacją kodeksu pracy, która dotyczy tych zagadnień. W przeciwnym razie, można nie uzyskać wszystkich istotnych informacji”.

Choroba zawodowa może być zgłoszona przez:

• samego pracownika, który podejrzewa u siebie wystąpienie takiego schorzenia; zgłasza to do państwowego powiatowego inspektora sanitarnego i okręgowego inspektora pracy za pośrednictwem lekarza sprawującego nad nim profilaktyczną opiekę zdrowotną, służy do tego specjalny druk;

• były pracownik

• pracodawca

• lekarz, który sprawuje profilaktyczną opiekę zdrowotną nad danym pracownikiem

• każdy lekarz i lekarz dentysta.

Jak zauważa Krystyna Jasińska-Kolawa, dyrektor Małopolskiego Ośrodka Medycyny Pracy, w Polsce wielu lekarzy nie jest przygotowanych do tego, by rozpoznać chorobę zawodową. Jednak każdy z nich może zgłosić podejrzenie jej wystąpienia.
- Lekarze podstawowej opieki zdrowotnej powinni być bardziej wyczuleni podczas badania pacjentów na te objawy, które mogłyby sugerować związek z wykonywaną pracą. Chodzi tylko o wychwycenie tych objawów i skierowanie do jednostki orzeczniczej, czyli do podmiotu uprawnionego do rozpoznawania choroby zawodowej – mówi Krystyna Jasińska-Kolawa.

Jeśli u pracownika podejrzewana jest choroba zawodowa, pracodawca ma obowiązek niezwłocznego zgłoszenia tego faktu do właściwego państwowego powiatowego inspektora sanitarnego i do właściwego okręgowego inspektora pracy. Przy czym właściwość ta określona jest przez:

- miejsce, w którym praca jest lub była wykonywana

- krajową siedzibę pracodawcy, jeżeli dokumentacja dotycząca narażenia zawodowego znajduje się w tej siedzibie.

- W rozporządzeniu znalazł się nowy ważny wymóg: lekarz, który sprawuje profilaktyczną opiekę nad pracownikiem przeprowadza ocenę narażenia zawodowego w związku z podejrzeniem choroby zawodowej. Dlatego jest to jeden z powodów, dla których pracodawca powinien przekazać lekarzowi kompletne i rzetelne dane o narażeniu zarówno w skierowaniu na badania profilaktyczne, jak też podczas wizytacji stanowisk pracy – zauważa Krystyna Jasińska-Kolawa.

Kolejną zamianą w przepisach jest to, że pracodawca ma teraz jedynie obowiązek zgłoszenia podejrzenia choroby zawodowej, a nie jak uprzednio - również jej rozpoznanie.

Zmiany dotyczą także wykazu jednostek uprawnionych do rozpoznawania chorób zawodowych, do którego zostały dodane poradnie chorób zakaźnych wojewódzkich ośrodków medycyny pracy.

O zmianach w samym wykazie mówi Krystyna Jasińska-Kolawa:

- W nowym wykazie, w punkcie pierwszym zrezygnowano z przykładowych substancji chemicznych, które mogą powodować zatrucia. Podobnie, w punkcie dwudziestym szóstym zrezygnowano z wymieniania poszczególnych chorób zakaźnych i pasożytniczych. Punkty te zostały otwarte, co oznacza, że w tych przypadkach za chorobę zawodową można będzie uznać każde zatrucie lub zakażenie, jeżeli zostanie stwierdzone, że zostało spowodowane narażeniem zawodowym, a jego objawy wystąpiły w okresie upoważniającym do rozpoznania choroby zawodowej. Natomiast lista pylic, czyli punkt trzeci wykazu, została zamknięta, ale uszczegółowiono ją w stosunku do poprzedniej o trzy rodzaje pylic: talkową, grafitową i wywołaną pyłami metali. Zamknięty został również punkt siedemnasty, dotyczący nowotworów złośliwych, ale dodano do niego na przykład raka krtani oraz nowotwory nosa i zatok przynosowych.

Decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej podejmuje powiatowa jednostka inspektoratu sanitarnego. Jednak brakuje określenia trybu odwoławczego od decyzji.

- Jest tylko ogólna informacja o podmiotach, do których państwowy wojewódzki inspektor sanitarny przesyła decyzję wydaną na skutek odwołania się pracownika (byłego pracownika) bądź pracodawcy od decyzji inspektora powiatowego. Nie ma też regulacji dotyczących skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję inspektora wojewódzkiego. A poprzednie rozporządzenie regulowało te kwestie – zauważa Krystyna Jasińska-Kolawa.

Źródło: „Atest”