Ewolucja praw pacjentów w Polsce przebiegała podobnie do tendencji ogólnoświatowych. Prawdziwy początek nowocześnie pojmowanym prawom pacjentów dało opracowanie Kodeksu Deontologicznego prof. Kielanowskiego (1959) i Zbioru Zasad Etyczno-Deontologicznych uchwalonych w 1968 r. przez Polskie Towarzystwo Lekarskie. Obecne przepisy klarownie wyjaśniają prawo pacjenta do informacji i do samostanowienia przy podejmowaniu leczenia. Jak czytamy w „Gazecie Lekarskiej”, ujęto je w „(...) art. 32 ust. 1 Ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty (tj. Dz. U. z 2008 r., nr 136, poz. 857) lekarz może przeprowadzić badanie lub udzielić innych świadczeń zdrowotnych, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, po wyrażeniu zgody przez pacjenta. Prawo do informacji zostało natomiast wyartykułowane w art. 31 ust. 1 UoZL, w myśl którego lekarz ma obowiązek udzielać pacjentowi lub jego ustawowemu przedstawicielowi przystępnej informacji o jego stanie zdrowia, rozpoznaniu, proponowanych oraz możliwych metodach diagnostycznych, leczniczych, dających się przewidzieć następstwach ich zastosowania albo zaniechania, wynikach leczenia oraz rokowaniu”.

Od połowy XX wieku metamorfozie ulegał stosunek lekarzy do praw przysługujących pacjentom. Obecnie coraz więcej medyków akceptuje je i szanuje. Jeszcze kilkadziesiąt lat temu było inaczej, kiedy to zgodnie z zapisami ówcześnie obowiązującej ustawy o zawodzie lekarza wyrażanie zgody przez pacjenta było wymagane jedynie w przypadku przeprowadzania operacji, zaś personel medyczny nie przywiązywał wielkiej wagi do przekazywania wiadomości o stanie zdrowia pacjenta. Dziś prawo do informacji i wyrażenia zgody na podjęcie działań leczniczych to niezbywalne przywileje pacjentów. Od lekarza jednak zależy, w jaki sposób zostaną one przekazane; czy będzie to zgodne z etyką zawodową, życzliwie i obiektywnie wraz z wyczerpującymi wyjaśnieniami niezrozumiałych kwestii, czy też w sposób, który wzbudzi w odbiorcy niepewność.

Źródło: „Gazeta Lekarska”