Dotychczas za główną przyczynę raka jamy ustnej uznawane było palenie tytoniu. Tymczasem z najnowszych statystyk wynika, że pałeczkę pierwszeństwa należy oddać już teraz nowotworowi jamy ustnej spowodowanemu przez wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). I chociaż nawyki, takie jak na przykład spożycie alkoholu plus oczywiście palenie tytoniu, oraz skłonności genetyczne na pewno odgrywają rolę w zapadalności na nowotwory, to jednak uważa się, że obecnie to właśnie HPV wywołuje aż 70% nowotworów jamy ustnej i gardła.

W Stanach Zjednoczonych każdego dnia około 1200 osób w wieku od 15 do 24 lat jest zarażonych wirusem HPV. Tak duża liczba zakażeń wynika z tego, że wiele osób nie jest świadoma faktu, iż wirusem tym można zarazić się drogą doustną uprawiając seks oralny z partnerem, który jest nosicielem.

Szacuje się, że wskaźniki odnoszące się do częstości występowania HPV u mężczyzn w średnim wieku do 2020 r. mogą prawdopodobnie przewyższyć wskaźniki związane z częstością występowania raka szyjki macicy u kobiet. Tak duża szybkość transmisji otwiera oczy na miarę problemu. Jeśli do tego dołoży się informacje o małej świadomości wielu ludzi na temat dróg zakażenia, edukacja okazuje się koniecznością i jednocześnie stanowi najlepszą formę podnoszenia świadomości, jak zmniejszyć ryzyko zapadnięcia na choroby jamy ustnej przenoszone drogą płciową. Z tego powodu gabinet stomatologiczny jest jednym z miejsc, w których o ryzyku związanym z seksem oralnym i HPV powinno się rozmawiać – dentyści nie powinni tego tematu unikać, natomiast pacjenci mogą się spodziewać, że dentysta podczas wizyty może zagaić rozmowę o zagrożeniach dla zdrowia jamy ustnej związanych z seksualną aktywnością.