Pokolenie młodych Polaków jest cherlawe, chorowite i niezahartowane. Dzieciom dokucza nie tylko próchnica i wady postawy, ale również dysfunkcje narządu słuchu, wzroku oraz depresja – czyli schorzenia nieprzystające do wieku maluchów. O tym, że opieka stomatologiczna w szkole była zbawieniem dla zdrowia zębów dzieci, wiadomo nie od dziś. O tym, jak katastrofalne skutki dla uzębienia i dla innych organów ciała wynikną z obecnych zaniedbań profilaktycznych, przekonać się będzie można już w ciągu najbliższych dwóch dekad. Jednak do zapaści w opiece nad dziećmi doprowadziła nie tylko likwidacja gabinetów dentystycznych w szkołach. Specjaliści wymieniają kilka najistotniejszych czynników.

 

• Demontaż systemu opieki pediatrycznej i stomatologicznej, który z powodzeniem funkcjonował w Polsce przez kilkadziesiąt lat – to bodaj najważniejsza przyczyna katastrofalnej sytuacji zdrowotnej młodego pokolenia.

• Postęp medycyny

  - Wiele wcześniaków jeszcze 10 lat temu nie miałoby szans na ocalenie. Heroiczne ratowanie noworodków urodzonych dwa, trzy miesiące przed terminem skutkuje niedojrzałością organizmu, który nie potrafi nadgonić czasu, jaki powinien spędzić w łonie matki – uważa prof. Anna Dobrzańska, krajowy konsultant w dziedzinie pediatrii.

• Zdobycze cywilizacji i poprawa warunków ekonomicznych – Polaków stać na kupowanie słodyczy, zwiększa się spożycie cukru i węglowodanów pod każdą postacią; podjadaniu służy przesiadywanie przed komputerem lub telewizorem; dieta obfitująca w cukier sprzyja zaś rozwojowi próchnicy.

• Brak czasu dla pacjentów – pediatrzy nie poświęcają wystarczającej ilości czasu i uwagi małym pacjentom, badanie kontrolne uzębienia pozostawiając często stomatologom; ci zaś niezbyt chętnie przyjmują dzieci na ubezpieczenie, tłumacząc to koniecznością poświęcenia dziecku większej uwagi i czasu właśnie.

• Zagubienie i niewiedza rodziców – zagonieni opiekunowie nie zawsze w porę dostrzegą np. niepokojące zmiany w uzębieniu lub w zgryzie dziecka, wielu rodziców nie posiada nawet elementarnej wiedzy na temat higieny jamy ustnej – trudno więc oczekiwać, by umieli oni wpoić pociesze nawyk regularnego dbania o zęby.

• Zanik tradycji wielopokoleniowej rodziny - kiedyś nad rozwikłaniem problemu zdrowotnego myślały co najmniej dwa pokolenia, a często i trzy. Obecnie rodzice często zostają osamotnieni w starciu z dolegliwością lub z powodu braku doświadczenia lekceważą objawy, które powinni uznać za wymagające konsultacji z lekarzem – tak dzieje się np. w przypadku bruksizmu, który nieleczony prowadzi m.in. do zniszczeń w uzębieniu i do bólów głowy.

• Różne opinie lekarzy na ten sam temat – tak jest w przypadku profilaktyki stomatologicznej: jedni zalecają podawanie fluoru już od niemowlęctwa, inni ostrzegają przed ryzykiem wystąpienia fluorozy.

• Ograniczenia w dostępie do specjalizacji medycznych dla młodych lekarzy i stomatologów oraz ograniczenia finansowe publicznej służby zdrowia - ilość miejsc np. na ortodoncję jest znikoma w porównaniu z zapotrzebowaniem na tych specjalistów. Z kolei niskie wartości kontraktów nie pozwalają na przyjęcie w relatywnie krótkim czasie wszystkich pacjentów wymagających interwencji ortodonty lub stomatologa Stąd kuriozalnie długie terminy oczekiwania w kolejce, i pogłębiające się z powodu oczekiwania stany zapalne i nieprawidłowości w uzębieniu.

• Niedoinwestowanie placówek służby zdrowia, skutkujące m.in. brakiem odpowiedniej liczby gabinetów stomatologicznych oraz brakiem nowoczesnego wyposażenia, które można byłoby porównywać do wyposażenia w gabinetach prywatnych.