Płytka nazębna ma postać miękkiej masy i złożona jest z biofilmu bakteryjnego w połączeniu z macierzą międzykomórkową. Przylega ściśle do powierzchni zębów – na tyle mocno, że nie da się jej spłukać nawet z wykorzystaniem ciśnieniowych irygatorów. Można ją usunąć jedynie w sposób mechaniczny – w toku szczotkowania bądź w trakcie zabiegów higienizacyjnych w gabinecie stomatologicznym.

Płytkę nazębną trzeba usuwać codziennie. Jeśli tego się nie uczyni, wówczas zacznie ona zmieniać swoją strukturę i zawartość oraz stwardnieje. Ów proces „dojrzewania” powoduje, że w płytce zwiększa się gwałtownie liczba bakterii beztlenowych, czyli tych, które wytwarzają metabolity doprowadzające do uszkodzenia szkliwa i rozwoju próchnicy. Stąd nieusunięcie w porę nalotu nazębnego powoduje, że z czasem ulega on mineralizacji i staje się twardy, tworząc kamień nazębny. Kamień nazębny może być usunięty jedynie u stomatologa specjalistycznymi narzędziami bądź ultradźwiękami. Zaniedbanie usuwania kamienia następnego powoduje jego narastanie. To z kolei doprowadza do chorób przyzębia, a z czasem do rozwoju paradontozy.