Regularne wizyty u stomatologa są konieczne, aby w porę odkryć, że na szkliwie zębów zaczynają się zmiany demineralizacyjne spowodowane działaniem kwasów wytwarzanych przez bakterie próchnicotwórcze. Jeśli zaniedbane zostaną okresowe spotkania ze stomatologiem, a na to nałoży się niesystematyczna bądź niestaranna higiena jamy ustnej, wówczas próchnica doprowadzi do tak poważnych uszkodzeń, że zaczniemy odczuwać ból zęba. Dzieje się tak, ponieważ zmiany chorobowe dotrą do bardzo wrażliwej miazgi zęba. Jest to tkanka żywa, a charakterystyczne dla niej jest silne unaczynienie i unerwienie. Wypełnia ona całą koronową część komory zęba, natomiast w korzeniu stanowi wypełnienie kanału korzeniowego. Z uwagi na to, że miazga jest tak silnie unerwiona, wskutek podrażnienia nerwów przez toczący się w niej proces chorobowy odczuwamy ból zęba. Bywa on bardzo dotkliwy. I oznacza, że konieczne jest natychmiastowe leczenie stomatologiczne. Próby uśmierzenia bólu lekami przeciwbólowymi przyniosą efekt doraźny i na pewno nie wyleczą zęba z próchnicy.

Sygnałami ostrzegającymi, że próchnica sięga w głąb zęba, mogą być pobolewania, które pojawiają się od czasu do czasu. Oznaczają, że zmiany chorobowe dotarły do zębiny – tkanki położonej na zewnątrz od miazgi zęba, która również może reagować bólem na toczący się w niej proces chorobowy.