Korektę wad zgryzu można rozpocząć w każdym wieku. Przeciwwskazaniem do podjęcia leczenia są:

• paradontoza

• zaawansowana próchnica

• niepełnosprawność umysłowa lub fizyczna (z powodu ewentualnych kłopotów z utrzymaniem prawidłowej higieny jamy ustnej).

Jeśli zalecono ci noszenie aparatu ortodontycznego, musisz wiedzieć, że:

1. Korzyści wynikające z korekcji wady zgryzu to nie tylko proste zęby; to również brak kłopotów z uzębieniem oraz schorzeniami jamy ustnej czy układu pokarmowego w przyszłości.

2. Zależnie od tego, w jakim jesteś wieku i jaką wadę należy wyeliminować, na pierwsze efekty korekty trzeba poczekać kilka, kilkanaście miesięcy. W tym czasie konieczna będzie seria wizyt u ortodonty, w czasie których aparat będzie mocowany na zębach, kontrolowany pod względem prawidłowości działania i regulowany. Na pierwszej wizycie lekarz wykona wyciski, na bazie których powstaną modele szczęki i żuchwy. Druga wizyta to przymiarka i założenie aparatu – trwa to ok. godziny: ortodonta zaczyna zakładanie od pierścieni lub tub na zęby trzonowe, a kończy na przeciągnięciu sprężystego drutu przez zamki. Każda kolejna wizyta to kontrola i regulacja ustawień aparatu. Modelowanie zgryzu może być nieco bolesne – szczególnie w pierwszym okresie po założeniu aparatu. Dyskomfort może pojawiać się podczas gryzienia; mogą wystąpić otarcia, uszkodzenia śluzówki, języka i warg oraz przemijające kłopoty z wymową. Ból szybko mija, a pacjent z czasem uczy się właściwej artykulacji.

3. Aparat ortodontyczny może być wyjmowany lub stały. Poszczególne elementy urządzenia mocuje się na zębach. Najbardziej widoczne są aparaty metalowe, najbardziej dyskretne (i najdroższe) to mocowane na wewnętrznej stronie zębów systemy lingwalne.

4. Ceny wahają się od ok. 3 tys. zł za aparat metalowy na górną i dolną szczękę po 4 – 7 tys. zł/ łuk przy modelach lingwalnych. Do kosztów leczenia należy doliczyć opłaty za wizyty kontrolne (pierwsza ok. 250 zł; kolejne 60 – 100 zł), wykonanie zdjęcia rtg (ok. 50 zł) i ewentualne leczenie ubytków w zębach (od 100 zł wzwyż). Koszty leczenia ortodontycznego mogą znacznie się zmniejszyć, gdy podejmiemy je u specjalisty, który ma podpisany kontrakt z NFZ.

5. W trakcie leczenia nie należy zdejmować aparatu – wyjątkiem jest konieczność przeprowadzenia zabiegu lub uzupełnienia ubytku.

6. Samodzielne naprawy i regulacje aparatu mogą zniszczyć urządzenie lub wielomiesięczny efekt pracy ortodonty. Kontrolę działania aparatu przeprowadza tylko lekarz! Naprawę wadliwego działania również należy zlecać tylko jemu.

7. Konieczna jest skrupulatna higiena jamy ustnej. Zajmuje ona nieco więcej czasu niż normalnie: zęby myje się po każdym posiłku i przekąsce. Inaczej w zakamarkach urządzenia oraz między zębami i aparatem zaczną się zbierać resztki pokarmowe. Uzębienie należy czyścić pastą z dużą zwartością fluoru, najlepiej szczoteczką jednopęczkową, która dokładnie penetruje szczeliny. Dobrze jest używać grubej nitki dentystycznej oraz irygatora, do czyszczenia i przepłukiwania przestrzeni międzyzębowych. Dziąsła będą wdzięczne za wymasowanie miękką szczoteczką.

8. Nie można jeść wszystkiego: w pierwszym okresie po założeniu aparatu należy spożywać pokarmy rozdrobnione, potarte i niegorące. Przez cały czas leczenia eliminować gumy do żucia i ciągnące się produkty, ograniczać słodycze i twarde pokarmy (marchewki, jabłka, kalarepa). Nie wolno spożywać pokarmów silnie barwiących (buraki, czerwona papryka, wiśnie, jagody, kawa, czarna herbata, sos sojowy). Koniecznie trzeba zrezygnować z coli – osłabia wiązanie klejowe, przez co zamki odklejają się od zębów.

9. Nie trzeba zmieniać trybu życia i rezygnować z uprawiania sportu, lecz pływanie możliwe jest tylko przy noszeniu aparatów stałych. Nurkowanie wymaga zachowania ostrożności i konsultacji z ortodontą. Bez obaw można korzystać z solarium. Ciąża nie koliduje z noszeniem aparatu.

10. Po zdjęciu aparatu stałego szkliwo zębów powinno być bez żadnych przebarwień i uszkodzeń. By utrwalić efekty prostowania zgryzu trzeba zakładać jeszcze przez jakiś czas aparaty retencyjne (u dzieci trwa to ok. 3 lata, u dorosłych ok. 5 lat). Aparaty te nie dopuszczają do przesunięcia się zębów w dawne miejsce.

Źródło: „Zdrowie”