Zadania szczoteczki:

• czyszczenie zębów,
• masowanie dziąseł i brodawek międzyzębowych.

Budowa szczoteczki

Szczoteczka do zębów składa się z następujących elementów:

• sztuczne włosie - na główce umocowanych jest kilkanaście lub kilkadziesiąt pęczków, zawierających kilkadziesiąt włosków. Mogą one być ułożone względem siebie w różny sposób i mieć różną długość. Zakończenia włókien mogą być zaokrąglone lub ostre. Niektóre szczoteczki mają dodatkowo gumki polerujące.
• główka (głowica) - kształt główki może być różny. Jej wielkość powinna być równa trzem zębom.
• szyjka - często szyjki są wygięte lub sprężyste, przez co ułatwiają dotarcie do trudno dostępnych miejsc, a także amortyzują zbyt silny nacisk.
• rączka (rękojeść, trzonek, uchwyt) - może być prosta lub wygięta (nawet w kilku miejscach).

Szczoteczka w liczbach:

• średnica włosia: 0,012–0,3mm,
• wysokość włosia: 9–11mm,
• ułożenie pęczków włosia: 2–4 szeregi, 5–12 rzędów,
• długość główki: 2–3 cm,
• szerokość główki: 1–1,2 cm,
• długość rączki: 11–17cm.

Obecnie szczoteczki są bardzo zróżnicowane. Różnice nie polegają tylko na wielkości i kształcie główki, ale także na rodzaju, wielkości i ułożeniu włosia.

Cechy dobrej szczoteczki do zębów:

• włosie o średniej twardości (lub miękkiej, jeśli dziąsła są bardzo wrażliwe), zaokrąglonych końcówkach,
• włosie o różnej długości (ułatwia mycie trudno dostępnych miejsc),
• główka o zaokrąglonych brzegach,
• niezbyt duża główka (aby docierała także do trudno dostępnych miejsc),
• rączka dostosowana do ręki użytkownika i z gumą antypoślizgową,
• z powierzchnią do czyszczenia języka i policzków.

Twardość szczoteczki:

• twarda – kiedyś częściej używana, dzisiaj polecana tylko osobom palącym (twarde włosie może powodować podrażnienia dziąseł),
• średnia – najczęściej polecana,
• miękka – stosowana przez pacjentów z wrażliwymi dziąsłami,
• mieszana – zewnętrzne włosie jest miękkie (masuje dziąsła), a wewnętrzne średnie (czyści zęby).

Szczoteczki specjalne:

• kieszonkowa – pozwala umyć zęby poza domem,
• jednorazowa, z zaaplikowaną już pastą,
• elektryczna,
• dla dzieci – grająca, zmieniająca kolor,
• międzyzębowa z jednym pęczkiem włosia,
• periodontologiczna – przypomina małą szczotkę do mycia butelek (ma spiralne włókna), stosowana jest do czyszczenia przestrzeni międzyzębowych,
• kątówka – szczoteczka o małej, okrągłej główce (sześć pęczków włókien jest ułożonych wokół jednego znajdującego się w środku), używana głównie do czyszczenia implantów i powierzchni żujących,
• szczoteczka „sulcus” – ma dwa rzędy włosia, przeznaczona jest do czyszczenia głębokich kieszonek dziąsłowych,
• szczoteczka z falami dźwiękowymi – szybkie ruchy włosia oraz fale dźwiękowe bardzo dobrze usuwają płytkę nazębną.

Zalety szczoteczek elektrycznych:

• czas szczotkowania jest krótszy niż w przypadku tradycyjnych szczoteczek (ze względu na ilość drgań głowicy: 2000–3000 na minutę),
• nie wymagają zręczności manualnej (są więc idealne dla osób upośledzonych),
• dokładniej niż tradycyjne usuwają płytkę nazębną,
• dzięki wymiennym końcówkom jednej szczoteczki może używać cała rodzina,

Obecnie producenci wymyślają różne innowacje, które mają przyciągnąć klienta. Są to na przykład włosia zmieniające kolor, gdy się zużyją, rączki z miejscem na zapisanie daty rozpoczęcia używania (łatwiej wtedy określić, kiedy należy wymienić szczoteczkę).

Najbardziej zaskakującym elementem jest zamontowanie na szczoteczce kamery, dzięki której można oglądać na ekranie przebieg szczotkowania.

Po użyciu należy dokładnie szczoteczkę opłukać i wysuszyć. Dzięki temu włosie powraca do właściwej pozycji i dłużej zachowuje prawidłową sprężystość, a prawdopodobieństwo osiadania bakterii jest mniejsze.

Szczoteczkę przechowuje się w specjalnym pudełeczku (szczególnie w podróży) lub w kubeczku w pozycji stojącej włosiem do góry. Ważne jest, aby szczoteczki przechowywane w jednym miejscu nie stykały się, gdyż w przeciwnym razie bakterie mogą przechodzić z jednej na drugą. Pomocny może tu być uchwyt z dziurkami na których wiesza się szczoteczki.

Szczoteczkę należy wymieniać co 2–3 miesiące, gdy włókna przestają być sprężyste i rozchylają się na boki. Jest to sprawa indywidualna, zależna od czasu używania, siły nacisku i rodzaju włosia. Nową szczoteczkę należy także kupić po przejściu choroby zakaźnej lub infekcji.

Kupując szczoteczkę trzeba zwrócić uwagę przede wszystkim na jej kształt i wielkość.

Należy również wziąć pod uwagę stan uzębienia i przyzębia, a także zręczność i metodę, którą się szczotkuje zęby. Warto więc poprosić stomatologa o pomoc w wyborze szczoteczki.

Przy kupowaniu należy pamiętać, aby szczoteczka była szczelnie i higienicznie zapakowana.

Przed rozpoczęciem używania należy ją zdezynfekować. Odkażanie jest również zalecane okresowo, już podczas używania. W ten sposób likwiduje się bakterie, które mogą osiadać na szczoteczce i potem być przenoszone do jamy ustnej.

Sposoby dezynfekcji:

• sparzenie wrzątkiem,
• moczenie w środkach bakteriobójczych,
• pozostawienie na kilkanaście minut w 3% wodzie utlenionej.

Najprościej jednak jest kupić szczoteczkę z antybakteryjną ochroną.

Źródło: Opracowanie własne