Alergia to gwałtowna reakcja obronna organizmu na czynniki nieznane bądź uznane przez układ immunologiczny za groźne. Reakcje uczuleniowe występujące na skutek noszenia aparatu ortodontycznego to najczęściej alergie kontaktowe. Jest to nadwrażliwość komórkowa typu późnego, występująca po powtórnej ekspozycji na działanie alergenu (przy pierwszym kontakcie układ odpornościowy tworzy przeciwciała).

We współczesnej ortodoncji, mimo ciągłego udoskonalania surowców oraz konieczności spełnienia przez nowe materiały i technologie restrykcyjnych norm bezpieczeństwa, zdarzają się przypadki nadwrażliwości i uczuleń. Objawy mogą wystąpić zarówno u pacjenta, lekarza ortodonty czy asysty.

U pacjentów najczęstszą przyczyną wystąpienia alergii są komponenty wchodzące w skład aparatu ortodontycznego. Czynnikiem wyjątkowo często wywołującym reakcję uczuleniową są metale – głównie nikiel, oraz metakrylan metylu.

Alergia na czynniki stosowane w ortodoncji objawia się zapaleniem jamy ustnej, pieczeniem języka i błony śluzowej, pojawiają się również liszaje, wodnista wydzielina, pęcherze, a także mogą wystąpić symptomy niezwiązane bezpośrednio z obszarem jamy ustnej: pieczenie oczu, kaszel, bóle głowy i duszności. W przypadku bardzo silnej reakcji organizmu może dojść do wstrząsu anafilaktycznego.