Zgoda pacjenta na zabieg to niejedyna zgoda, którą powinien uzyskać lekarz lub dentysta przed podjęciem działań medycznych oraz przed wykorzystaniem posiadanych informacji związanych z leczeniem. Kwestie uzyskiwania zgody wyrażanej przez pacjenta oraz sposobu jej wyrażania regulują przepisy Ustawy o zawodzie lekarza i lekarza dentysty oraz Kodeks Etyki Lekarskiej. Zastosowanie znajdują też przepisy zawarte w Kodeksie Karnym, które regulują kwestie odpowiedzialności lekarza oraz konsekwencji wynikających z nieprzestrzegania obowiązującego prawa.

Prawa pacjentów dotyczące wyrażania zgody związane są z przeprowadzeniem jakiejkolwiek czynności lekarskiej. Już sam fakt, że pacjent siada na fotelu i poddaje się czynnościom lekarskim, jest domniemanym wyrażeniem zgody. Warto wiedzieć, w jaki sposób stomatolog lub lekarz powinien zabezpieczyć się przed ewentualnym sporem z pacjentem lub jego bliskimi w sprawach związanych z uzyskiwaniem zgody.

• Odpowiednia forma - zgoda może być co do zasady wyrażona przez pacjenta w formie pisemnej lub ustnej. Dla zabezpieczenia lekarza w kwestii dowodowej (np. w przypadku ewentualnego sporu sądowego) warto jednak aby – szczególnie w przypadku, kiedy pacjent poddaje się zabiegom – uzyskać zgodę w formie pisemnej. Wprawdzie pobieranie od pacjenta różnego rodzaju zgód oraz oświadczeń jest uciążliwe i zabiera cenny czas, ale zaniedbanie tego obowiązku może mieć przykre konsekwencje, kiedy dojdzie do sytuacji konfliktowej i pacjent zdecyduje się na wejście na drogę sądową. Sądy opierają się bowiem na dowodach, a takim będzie dokument z podpisem pacjenta.

• Właściwe poinformowanie pacjenta – przekazanie informacji na temat planowanego leczenia czy zabiegu musi być dla pacjenta w pełni zrozumiałe i powinno przedstawiać przebieg planowanych czynności, jakie są oczekiwane ich efekty, konsekwencje oraz zagrożenia, skutki uboczne i ryzyko i czy istnieją alternatywy dla danego sposobu leczenia. Należy przyjąć zasadę, że im więcej pacjent będzie wiedział o planowanej terapii, tym lepiej, przy czym zawsze należy mieć świadomość, że nie wszystko da się przewidzieć i nie o wszystkim udaje się poinformować. Ważne, aby informację podawać językiem zrozumiałym dla konkretnego pacjenta i tłumaczyć prosto nawet najbardziej fachowe pojęcia.

• Zgoda na dokumentowanie fotograficzne leczenia oraz wykorzystanie w publikacji danych i/lub wizerunku pacjenta – pacjent musi być poinformowany o tym, że lekarz chce dokumentować np. przy użyciu aparatu fotograficznego przebieg leczenia i musi wyrazić na to zgodę. Jeśli pacjenta nie można w żaden sposób zidentyfikować np. po opisie choroby i przebiegu leczenia, wówczas zgoda na ujawnienie pozyskanych materiałów w celach edukacyjnych lub naukowo-szkoleniowych nie jest konieczna. Zgoda pacjenta jest konieczna, jeśli publikowanie będzie wiązać się z upublicznieniem jego wizerunku lub innych informacji, na podstawie których będzie możliwa jego identyfikacja. Dentystę i lekarza w każdej sytuacji obowiązuje zachowanie tajemnicy zawodowej. Ujawnianie informacji dotyczących pacjenta może nastąpić tylko w przypadku niektórych aspektów w toczącym się postępowaniu sądowym.

Źródło: „Dental Tribune”