Martwica i zgorzel to procesy, które mogą przebiegać również w zębach mlecznych; przy czym martwica czasem nie daje żadnych objawów klinicznych. Bakterie występujące w zgorzeli i martwicy są bardzo podobne – to szczepy tlenowców i beztlenowców, przy czym tych drugich jest zdecydowanie więcej w procesie zgorzeli.

Martwica miazgi powstaje w wyniku niedokrwienia i niedożywienia tkanek zęba na skutek działania czynników:

• mechanicznych – urazy i uszkodzenia zębów

• chemicznych – niedostateczne odizolowanie miazgi poprzez podkład z plomby

• bakteryjnych – nieleczone stany zapalne spowodowane próchnicą

• termicznych.- zmiany na skutek braku podkładu między amalgamatem a miazgą.

Zgorzel to gnilny rozpad miazgi. Może toczyć się w komorze:

• otwartej – dość wolno z powodu dostępu powietrza; obejmuje często tylko część miazgi, niszcząc ją w głąb, a okoliczne obszary wprowadzając w stan przewlekłego zapalenia;

• zamkniętej – szybki, beztlenowy proces niszczenia, którego produktami są toksyny bakteryjne, drażniące produkty rozpadu białkowego, które razem z bakteriami powodują utrzymywanie się i rozprzestrzenianie zapalenia w tkankach okołokorzeniowych (zgorzel powikłana); w komorze, na skutek pojawiania się gazów, może wzrastać ciśnienie wewnętrzne, czego efektem może być wpychanie toksycznej treści do okolicznych kanałów w tkankach ciała – jest to bardzo niebezpieczne, ponieważ drobnoustroje mogą roznieść się po całym organizmie.

Etapy rozwoju zgorzeli:

1. Niedokrwienie miazgi na skutek zapalnego działania bakterii.

2. Fermentacja węglowodanów zakwaszająca środowisko zęba

3. Właściwy proces gnilny: destrukcja białek i powstanie trujących protamin, kwasów tłuszczowych, amoniaku, siarkowodoru, kwasu octowego i węglowego oraz innych, toksycznych związków chemicznych.

Jak rozpoznać:

1. Martwicę:

• ciemniejsze i matowe szkliwo

• brak reakcji na zgłębnikowanie, prąd i chlorek etylu.

2. Zgorzel:

• głęboki, drążący miazgę ubytek próchnicowy

• wypełnienie z próchnicą wtórną

• brak reakcji miazgi na chłód i prąd

• reakcja na podwyższona temperaturę (np. ból podczas picia ciepłych napojów)

• nieprzyjemny zapach z ust.

Źródło: Opracowanie własne