Dr. Achille Perillo

Perillo Dental Practice, Naples

Wprowadzenie do leczenia technologii cyfrowych przyniosło ze sobą szereg korzyści, zarówno na polu diagnostyki przedzabiegowej, jak I w ramach przeprowadzanych zabiegów medycznych. Największy skok jakościowy leczenia można powiązać z zastosowaniem technologii rezonansu magnetycznego, tomografii komputerowej, USG wysokiej rozdzielczości, oraz laserów nisko- i wysokoenergetycznych.

Stomatologia jest jedną z dziedzin, które wyjątkowo szybko inkorporują nowe technologie w ramach przeprowadzanych zabiegów. Dzieje się tak między innymi dzięki rozwiniętemu sektorowi prywatnego lecznictwa, który jest bardzo zainteresowany nowoczesnymi rozwiązaniami, zwłaszcza w ramach leczenia implantologicznego, ortodontycznego lub protetycznego. Doskonalym przykładem może być tutaj technologia CAD/CAM, która rozwinęła się w cały system wykorzystujący cyfrowe, wewnątrzustne skanery 3D, zastępujące wyciski protetyczne i pozwalające przesyłać natychmiast dane o polu protetycznym do komputera projektującego i ultraprecyzyjnej frezarki automatycznej. Frezarka wycina zaprojektowaną pracę protetyczną, zachowując idealne parametry wymiarowe. Cala technologia została przeniesiona do stomatologii z przemysłu metalurgicznego, gdzie wykorzystuje się ją do produkcji tysięcy sztuk identycznych przedmiotów. Warto zdać sobie sprawę, że w stomatologii ten sam wysiłek w celu uzyskania maksymalnej dokładności pracy jest skierowany na każdą, indywidualną pracę protetyczną u każdego pacjenta. Obecnie, niemal każde leczenie stomatologiczne można przeprowadzić bez żadnych kompromisów co do jego precyzji.

Niektóre dziedziny stomatologii szybciej adaptują nowe technologie w proces leczenia niż inne. Jedną z nich jest radiodiagnostyka stomatologiczna, która w coraz szerszym zakresie wykorzystuje techniki cyfrowe. Nadal jednak skupia się głównie na diagnostyce w oparciu o obrazowanie dwuwymiarowe, które wymaga starannej interpretacji przez doświadczonego klinicystę, pozostając w dużej zależności od jego zdolności analizy i podejmowania na tej bazie decyzji zabiegowych.

Tymczasem oczekiwania co do precyzji przeprowadzania zabiegów stomatologicznych wymagają nowych rozwiązań co do diagnostyki przedzabiegowej. Wydaje się pewne, iż tradycyjna radiodiagnostyka dwuwymiarowa zostanie zastąpiona przez oferującą trówjwymiarowy obraz wolumetryczną tomografię komputerową (CT). Tomograf, dostępny w gabinecie, lub w pobliskim centrum diagnostycznym, gwarantuje skokową poprawę jakości leczenia pacjentów, poprzez diagnozowanie, o niepotykanej wcześniej precyzji obrazowania tkanek w 3D.

Wprowadzaona w stomatologii technologia Cone-Beam Computed Tomography (CBCT) wykorzystuje stożkowy kształt wiązki promieniowania zamiast wachlarzowatego, aby uzyskać maksymalną rozdzielczość, przy pojedynczej ekspozycji wiązki. Dzięki temu znacznie udało się skrócić czas potrzebny na wykonanie pojedynczego obrazowania w obrębie twarzoczaszki pacjenta, a co za tym idzie również ograniczyć ilość promieniowania, które musi przyjąć pacjent.

Skanowanie potrafi trwać tylko 23 sekundy, z czego wkspozycja pacjenta na promienowanie to zaledwie 11 sekund. To oznacza, iż promieniowanie emitowane w trakcie badania CBCT jest 200 -300 razy niższe niż przy „klasycznej” tomografii medycznej i około 10-20 razy niższe niż przy najnowocześniejszej tomografii wielorzędowej.

Dzięki upowszechnieniu technologii CBCT możliwe stało się posiadanie w gabinecie urządzenia o wysokiej rozdzielczości obrazowania, które jednocześnie nie zajmuje wiele miejsca i jest łatwe w stosowaniu. Dodatkowo zastępuje całkowicie aparaty wykorzystywane do wykonywania zdjęć ortopantomograficznych i cefalometrycznych. Badanie tomograficzne jest przeprowadzane u pacjenta w pozycji siedzącej i trwa kilkanaście sekund. Jak wspomniano powyżej emitowane dawki promieniowaniasą bardzo niskie, przy uzyskanej wysokiej rozdzielczości obrazu.

Rewolucja technologiczna w ramach radiodiagnostyki staje się faktem, nieuniknione jest wprowadzanie tomografii komputerowej jako standardu diagnostycznego przy kolejnych zabiegach stomatologicznych. Optymalizacja planowania i przebiegu leczenia, oraz dużo większy odsetek zabiegów zakończonych pełnym powodzeniem są podstawą do oceny amortyzacji kosztów takiej inwestycji. Często zdarza się, iż lekarze stomatolodzy nie posiadający CBCT muszą kierować pacjentów w celu wykonania tomografii do szpitala lub centrum diagnostycznego. Wymaga to od pacjenta odrębnej wizyty, w miejscu zazwyczaj dość oddalonym od gabinetu stomatologicznego, wiąże się też z dodatkowymi kosztami i niewygodami. Lekarz stomatologii musi poczekać na wynik takiego badania, często przez wiele dni nie będąc w stanie określić prawidłowo diagnozy dla danego pacjenta.

Kolejnym problemem może być typowo techniczna kwestia kalibracji I sprawności aparatów tomograficznych, która sprawia iż badanie pacjenta na dwóch różnych urządzeniach może dać wyniki, nieco różniące się do siebie co do dokładności i rozdzielczości uzyskanych obrazów. Coraz większą popularność zyskuje oprogramowanie implantologiczne, pozwalające na precyzyjne planowanie usytuowania implantów w oparciu o wynik badania tomograficznego. Dzięki temu można przeprowadzić zabieg implantologiczny w sposób maksymalnie bezpieczny dla pacjenta i oszczędny dla tkanek kostnych. Wykorzystanie techniki Guided Surgery oferuje wiele zalet, w tym zmniejszenie ryzyka niepowodzenia implantacji, uproszczenie techniki prowadzenia zabiegu i redukcję powikłan pozabiegowych u pacjentów.W przypadku wszczepiania implantów i ich natychmiastowego obciążania możliwe jest przygotowanie dla pacjenta tymczasowego uzupełnienia protetycznego zanim jeszcze zabieg implantacji zostanie rozpoczęty i wyorzystanie go bezpośrednio po wszczepieniu implantow. Zalety takiej techniki prowadzenia zabiegów implantologicznych są niepodważalne, wymagają jednak jako podstawowej i niezbędnej informacji wyników badania tomograficznego, przeprowadzonego w sposób precyzyjny i niezawodny na sprzęcie doskonalej jakości, bez żadnych niedokładności. Powstanie przekłamań na etapie badania tomograficznego prowadzi do znacznego zwiększenia ryzyka niepowodzenia zabiegów implantologicznych, zamiast je redukować.

Ortodoncja jest specjalizacją stomatologiczną, która w ostatnich latach obejmuje leczeniemcoraz liczniejsze grupy pacjentów. Jeszcze niedawno wydawało się, iż leczenie ortodontyczne jest zarezerwowane dla dzieci, a obecnie coraz większą grupę pacjentów stanowią dorośli, którzy starają się o leczenie z przyczyn zarówno estetycznych jak i funkcjonalnych. Uważam, iż szerokie wprowadzenie do ortodoncji tomografii stożkowej CBCT jest niezwykle istotne, gdyż zapewnia wszechstronne możliwości diagnostyczne kości twarzoczaszki w trzech wymiarach. Oznacza to też możliwą redukcję dawki promieniowania przyjmowanego przez pacjentów dzięki pojedynczemu skanowaniu czaszki, wmiejsce zazwyczaj wykonywanych dwóch badań: ortopantomograficznego i cefalometrycznego. Dodatkowo analizując obraz cefalometryczny uzyskany w badaniu tomograficznym mamy możliwość oceny każdego pojedynczego przekroju bez względu na jego umiejscowienie i bez nakładania się na siebie wszystkich struktur (jak na klasycznym zdjęciu cefalometrycznym). Dzięki temu latwiej jest wykryć i uwzględnić w planie leczenia asymetrie struktur kostnych, zarówno wrodzone jak i mające pochodzenie pourazowe.

Oczywistym jest, że najlepszą diagnostykę zapewnia obraz tkanek, który jest najbliższy rzeczywistości, I dotyczy to nie tylko ortodoncji, ale wszystkich dziedzin stomatologii, a szerzej I całej medycyny.

Trójwymiarowy obraz badania tomograficznego CBCT pozwala również na precyzyjną ocenę anatomicznych struktur twarzoczaszki, w tym wykrywanie i lokalizowanie zębów dodatkowych lub zębów zatrzymanych (najczęściej są to kły i trzecie zęby trzonowe). Dzięki temu można dokładnie zaplanować chirurgiczny etap leczenia polegający na odsłanianiu takich zębów, jak również część ortodontyczną, związaną z zaprojektowaniem odpowiedniego aparatu do wprowadzenia ebów zatrzymanych do łuku zębowego. Leczenia takie staje się dzięku tomografii dużo łatwiejsze do przeprowadzenia, a jego wynik bardziej przewidywalny.

Możliwość obracania trojwymiarowego obrazu pod dowolnym kątem w celujego dokładniejszej analizy, oraz wykorzystanie dedykowanego oprogramowania do wolumetrycznej rekonstrukcji tkanek ma kluczowe znaczenie w powodzeniu prowadzenia leczenia skomplikowanych deformacji tkanki kostnej twarzoczaszki, jak również przy rehabilitacji zaburzeń stawu skroniowo-żuchwowego.

Z równą skutecznością możliwe jest diagnozowanie torbieli i zmian guzowatych w obrębie tkanek. Dokladośc tomografii stożkowej ułatwia również analizowanie zmian w tkankach miękkich, zwłaszcza z wykorzystaniem dedykowanego do tego oprogramowania. Wczesne wykrycie zmian rozrostowych w tkankach jest możliwe przy okazji każdego badania tomograficznego, zwiekszając prawdopodobienstwo skutecznego wyleczenia pacjenta.

Mam nadzieję, że tych kilka uwag pozwoli Państwu z większą śmiałością włączyć badanie tomograficzne CBCT w zakres swoich procedur diagnostycznych. Polecam takie postępowanie z całego serca, jako że przyczynia sie do olbrzymiego postępu w dokładności leczenia stomatologicznego, co jest kluczowe zarówno dla lekarza stomatologa i dla pacjenta.

Więcej informacji:

KaVo Polska Sp. z o.o.

Al. Jana Pawła II 27,

00-867 Warszawa

www.kavo.pl