Zesztywnienie stawu skroniwo-żuchwowego najczęściej jest nabyte, bardzo rzadko bywa wrodzone. Powstaje najczęściej u dzieci do 10 roku życia. Jego pojawienie wiąże się z wieloma chorobami przechodzonymi w czasie dzieciństwa, przy czym obserwuje się zależność, że im młodsze dziecko dotyka choroba, tym większe ujawniają się nieprawidłowości: wadliwy zgryz, zniekształcenia i asymetria w wyglądzie twarzy oraz w pracy aparatu żującego.

Zesztywnienie stawów może być:

• jednostronne – wówczas zdrowy staw nie wykazuje zmian chorobowych; jego działanie podlega jednak obciążeniom wynikającym z braku ruchomości po drugiej stronie szczęk, a w wyglądzie twarzy ujawnia się asymetria;

• dwustronne – z powodu zahamowania rozwoju żuchwy wykształca się charakterystyczny wygląd twarzy, z cofniętą bródką, pojawieniem się wad zgryzu i zaburzenia mowy oraz oddychania; zęby są ułożone w wachlarzowaty łuk i wychylone do przodu; twarz oglądana z boku przypomina ptasi profil.

Zesztywnienie stawów skroniowo-żuchwowych może dotyczyć zmian w obrębie tkanki łącznej lub kostnej – w tym ostatnim przypadku dochodzić może do zrastania się głowy kości żuchwy ze strukturami stawowymi lub sąsiadującymi kościami.

Szczególnie niebezpieczne jest obustronne zesztywnienie stawów skroniowo-żuchwowych, ponieważ utrudnia ono przyjmowanie pokarmów i zachowanie higieny w jamie ustnej; a nawet uniemożliwia leczenie zachowawcze zębów. Konieczne jest wówczas jak najszybsze podjęcie terapii, by u dziecka nie dochodziło do zmian ogólnoustrojowych, związanych z niedożywieniem, wadliwą pracą układu oddechowego i krążenia. Mogą też pojawić się zaburzenia ze strony psychiki, związane m.in. z nieakceptowanym wyglądem twarzy.

Zesztywnienia stawów skroniowo-żuchwowych leczy się operacyjnie. Tylko w przypadku małych dzieci można podjąć próbę leczenia ortodontycznego, którego zadaniem jest ochrona rozwijających się struktur chrzęstnych. Leczenie ortodontyczne nie eliminuje jednak konieczności wykonania zabiegu chirurgicznego, kiedy dziecko będzie już większe.

Po leczeniu chirurgicznym następuje kilkuletnia rehabilitacja, by przywrócić funkcjonalność operowanej okolicy, a także by utrwalić wyniki interwencji chirurgicznej.

Źródło: Opracowanie własne