Cement – tkanka twarda zęba, pokrywająca cienką warstwą korzeń zębowy; dużo słabiej zmineralizowana niż inne tkanki twarde zęba.

Cement korzeniowy – inaczej kostniwo, najmniej twarda tkanka pokrywająca korzeń zęba, składająca się z części organicznej i mineralnej (głównie fosforanów wapnia).

• Cement pierwotny – występuje na zębach mlecznych; cienki, włóknisty, bez wyraźnej struktury.
• Cement wtórny komórkowy (osteocement) – znajduje się na korzeniach zębów stałych, narastając na cemencie pierwotnym.

Chirurgia szczękowo - twarzowa – dziedzina chirurgii zajmująca się operacyjnym leczeniem schorzeń jamy ustnej (kości szczęki, żuchwy, układu mięśniowo - stawowego) oraz części twarzowej głowy; mogą się w niej kształcić lekarze oraz stomatolodzy.

Ciernie (zaczepki okludalne) – metalowe wypustki, wychodzące z łącznika protezy lub klamry, oparte na powierzchniach żujących lub brzegach siecznych zębów filarowych, przenoszące siły żucia z tych zębów na kość; dokładnie przylegające do kości, ustawione prostopadle do długiej osi zęba i połączone z trzonem protezy w sposób elastyczny lub sztywny. Rodzaje cierni:

• bezpośrednie – ułożone na powierzchni zęba skierowanej do luki
• pośrednie – oddalone od luki.

Cynodontia – wada rozwojowa polegająca na bardzo wysoko umieszczonym rozwidleniu korzeni zębowych, w miejscu przejścia w koronę zęba.

Dehiscencja – ubytek blaszki kostnej pokrywającej korzeń zęba, spowodowany stanem zapalnym lub wadą wrodzoną a nie urazem. Towarzyszy cofaniu się dziąsła.

Dekapiszonaż – stosowany w przypadku kłopotów z wyżynającymi się ósemkami, tzw. zębami mądrości. Polega na usunięciu części dziąsła nad wyżynającym się zębem, co pozwala zlikwidować powstający tam stan zapalny.

Demineralizacja – usunięcie ze szkliwa budujących go składników mineralnych. Pierwsza faza próchnicy, która zachodzi w warunkach podwyższonej kwasowości w jamie ustnej (pH poniżej 5,0). Szkliwo staje się porowate, słabsze, traci połysk i zmienia barwę: najpierw pojawiają się jasne plamy, które z czasem ciemnieją.

Dentysta – pierwotnie lekarz zajmujący się diagnozowaniem chorób zębów i ich leczeniem (od słowa dent – ząb). Obecnie synonim słowa stomatolog (od stoma – jama ustna), czyli specjalista zajmujący się kompleksowo schorzeniami jamy ustnej: zębów i tkanek miękkich, ich leczeniem, profilaktyką oraz zadaniami protetyki stomatologicznej.

Dewitalizacja – pozbawianie życia; w stomatologii np. zatruwanie zęba stosowane w nieuleczalnych przypadkach zapalenia miazgi, polegające na pokryciu obnażonego nerwu zębowego paraformaldehydem (wchodzącym w skład parapasty), powodującym obumarcie miazgi zęba.

Diastema – szczelina między zębami, szczególnie między górnymi siekaczami. Traktowana jako stan fizjologiczny w czasie wyrzynania się zębów mlecznych i stałych; w innym czasie zaliczana do patologii.

Drożdżyca jamy ustnej – choroba, zwana też kandydozą, wywoływana przez drożdżaki z rodzaju Candida – częstych pasożytów człowieka. Może występować w postaci ostrej lub przewlekłej, objawiając się białym nalotem, zaczerwienieniem, pieczeniem, nadwrażliwością struktur jamy ustnej. Przyczyny: dieta uboga w witaminy i składniki mineralne, a bogata w węglowodany, zaburzenia hormonalne, spadek odporności ogólnej, przyjmowanie leków, zła higiena lub jej brak. Leczenie: miejscowe i ogólnoustrojowe z zastosowaniem środków przeciwgrzybiczych, płukanek ziołowych; rezygnacja z cukru, przyjmowanie witamin i minerałów, poprawa odporności ogólnej.

 

Dysglosja – wadliwa artykulacja głosek spowodowana nieprawidłowościami w budowie elementów układu głosowego, np. języka, podniebienia czy warg.