Witaminy, hormony i składniki odżywcze zawarte w pokarmach mają niebagatelny wpływ na przyzębie. Niedobór lub nadmiar pewnych substancji (w diecie czy frakcjach wydzielanych przez gruczoły dokrewne) może prowadzić do rozwoju chorób tkanek przyzębia. Zachowanie dobrych proporcji hormonalnych oraz dobrze zbilansowana dieta to najlepsza profilaktyka, dzięki której już od czasów dzieciństwa pracuje się na zdrowe przyzębie w dalszych latach życia.

Dziecko z racji dynamicznie zmieniającej się równowagi hormonalnej, szybkiego rozwoju i przechodzenia przez kolejne okresy dojrzewania może być narażone na negatywny wpływ niedoboru lub nadmiaru składników wspomagających zachowanie zdrowego przyzębia. Często zdarza się, że nieprawidłowości w przyzębiu pojawiają się niezauważalnie – proces ten może trwać na tyle długo, że gdy niepożądane zmiany zaczynają się ujawniać, na zapobieganie może być już za późno. Dlatego tak istotne jest, by zwracać szczególną uwagę na tkanki przyzębia, kiedy dziecko choruje, przyjmuje leki lub wykryto u niego nieprawidłowości we wchłanianiu składników odżywczych czerpanych z pożywienia, lub zaburzenia w wydzielaniu wewnątrzustrojowym.

Niedobory witamin – mogą silnie negatywnie wpływać na strukturę tkanek przyzębia oraz na mechanizmy odporności organizmu. Rzadko spotykane są niedobory wynikające ze zlej diety, natomiast najczęściej deficyt witaminowy ujawnia się jako efekt kuracji lekami lub z powodu zaburzeń we wchłanianiu. Niedobory witamin mogą:

• upośledzać procesy gojenia się zmian w chorych tkankach przyzębia

• wywoływać nieprawidłowości w strukturze przyzębia

• osłabiać lub zaburzać tworzenie kolagenu oraz innych składników budujących miękkie struktury przyzębia czy kości

• powodować występowanie objawów martwicy tkanek miękkich.

Trzeba wiedzieć, że nadmiar niektórych witamin (głównie tzw. przeciwutleniaczy) również negatywnie wpływa na przyzębie i gojenie procesów zapalnych.

Niedobory białka – pojawiają się w sytuacjach niedożywienia, w naszym kraju rzadkie – najczęściej pojawiają się jako efekt stosowania wyniszczających kuracji odchudzających lub nieprawidłowo prowadzonego i trwającego zbyt długo oczyszczania organizmu, albo stosowania źle zbilansowanej diety. Niedobory białka są częste u dzieci z krajów biednych, gdzie niedożywienie powoduje nierzadko śmierć. Deficyt składników białkowych w diecie może powodować w przyzębiu:

• zahamowanie wzrostu tkanki kostnej

• powstawanie stanów zwyrodnieniowych w tkankach miękkich oraz kostnej

• rozwój osteoporozy

• zaburzenia w gojeniu się ran

• zaburzenia lub zahamowanie wzrostu cementu korzeniowego.

Niedobór białka wpływa też silnie na obniżenie odporności ogólnej organizmu, co przekłada się na osłabienie działania czynników odpornościowych działających miejscowo.

Zaburzenia w wydzielaniu hormonów, a także zmiany następujące w wydzielaniu wewnątrzustrojowym pojawiające się w procesie dojrzewania młodego człowieka, wpływają na odporność tkanek przyzębia oraz na podatność na odkładanie się kamienia nazębnego – ważnej przyczyny powstawania stanów zapalnych dziąseł. Szczególnie silny wpływ zmian hormonalnych na przyzębie obserwuje się podczas pokwitania. Wówczas w przyzębiu mogą pojawiać się obrzęki i przerosty – te stany zapalne mogą ciągnąć się latami, prowadząc do niezauważalnej, lecz nieodwracanej destrukcji tkanek przyzębia.

Nadczynność lub niedoczynność tarczycy czy przysadki mózgowej prowadzą do zmian w strukturze tkanek miękkich przyzębia oraz tkanki kostnej. Wpływają też na budowę szkliwa, zębiny i więzadeł przyzębnych.

Nadmiar pierwiastków śladowych – zaburza procesy odpornościowe i może prowadzić do zwiększenia podatności na zakażenia.

Źródło: Opracowanie własne